Konstytucja ma już 25 lat

Moim zdaniem

25 maja br. mija 25 lat od przyjęcia przez Polaków w referendum Konstytucji RP, uchwalonej 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe. Po podpisaniu jej przez ówczesnego prezydenta, Aleksandra Kwaśniewskiego, weszła ona w życie w dniu 17 października 1997 roku. Przypominam o tym fakcie z dwóch powodów. Pierwszy to ten, że jest to najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Rzeczypospolitej Polskiej, obowiązujący do dziś i drugi fakt, że miałem swój osobisty udział w uchwaleniu tej ustawy. Byłem wówczas posłem na Sejm RP. Mam dwa numerowane pamiątkowe egzemplarze tej konstytucji. Jeden z numerem 72 z załączoną dedykacją i oryginalnym podpisem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego „Gdy kiedyś przyjdzie czas na wspomnienia, wszyscy będziemy pamiętać, że to najwyższe prawo Rzeczypospolitej tworzyliśmy razem dla wspólnego pożytku Polaków”, a drugi egzemplarz z numerem 107 wydany przez kancelarię sejmu.

Z uchwalenia tej konstytucji jestem bardzo dumny. Moim zdaniem jest to największe osiągnięcie Sejmu RP drugiej kadencji. Udało się nam wspólnie z senatem opracować dokument prawny najwyższej rangi. Warto przypomnieć treść preambuły, która rozpoczyna konstytucję, składającą się z XIII rozdziałów i 243 artykułów.

„W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie, my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczpospolitej, zarówno wierzący w Boga będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak i niepodzielający tej wiary, a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł, równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski, wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach, nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej, zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponadtysiącletniego dorobku, złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie, świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny Ludzkiej, pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane, pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność, w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym sumieniem, ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot.

Wszystkim, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę konstytucję będą stosowali, wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi, a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę Rzeczypospolitej Polskiej”.

W ciągu 25 lat obowiązywania tej konstytucji, mimo wielu debat na temat jej stosowania i postulatów zmian, tylko 2 razy była nowelizowana w 2006 i 2009 roku. Zgodnie z konstytucją władza zwierzchnia należy do narodu, który sprawuje ją przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Ustrój Rzeczypospolitej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej (Sejm i Senat), wykonawczej (prezydent, rząd) i sądowniczej (sądy i trybunały). Sejm tworzy 460 posłów, a Senat 100 senatorów, wybieranych na 4-letnią kadencję. Sejm lub prezydent – za zgodą Senatu – mogą zarządzać referenda ogólnokrajowe w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa. Konstytucja wprowadziła obowiązek nauki do 18. roku życia. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Władze gwarantują równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowany ze środków publicznych.

W tym roku z okazji 25. rocznicy zatwierdzenia przez naród Konstytucji RP w referendum ogólnokrajowym, ma odbyć się w Warszawie majowa uroczysta, sesja, na którą otrzymałem zaproszenie.